domingo, 26 de abril de 2009

O concepto de "rancio" ou "ranzo"


rancio -a adx. 1. Que ten a cor, o cheiro e o sabor, propio do que colleu rancio [materia graxa]. Touciño rancio. ANT. fresco. 2. fig. Que é afeccionado ás cousas anticuadas [persoa], que ten esta propiedade ou condición [cousa] ou que manifesta esta preferencia [gusto, modo de actuar, etc.]. OBS. Úsase cun matiz máis ou menos pexorativo. Un vellote rancio que anda sempre con capa. 3. fig. Que é pouco tratable [persoa]. O rancio de Lourenzo non quixo vir canta-los reis. Tamén s. É un rancio. // s.m. 4. Alteración que sofren co tempo diversos alimentos constituídos de materia graxa, ben por estaren en contacto co aire, ben pola acción de fungos ou bacterias, que se manifesta con cheiro e sabor desagradable e característico. A manteiga sabe a rancio.
5. fig. Calidade do que é anticuado ou avellentado e perdeu algunha das súas boas calidades. O rancio da decoración facía a estancia desagradable. s De rancio (avoengo, familia, etc.). De nobreza antiga. Casou cunha muller de rancio avoengo.

Hoxe quero falar do concepto de "rancio". O significado segundo o Dicionario da Real Academia Galega, posto enriba, dálle sempre un sentido negativo ou mesmo despectivo, somentes subliñando o último dos significados coma un adxectivo relativamente positivo. Mais para a mocidade nacionalista criada no ambiente universitario compostelán, rancio ou ser un rancio ten un significado que non está, polo momento, en ningún dicionario oficial. Rancio ou ranciada son conceptos xurdidos a mediados dos anos 1990 no ambiente nacionalista universitario galego compostelán. Para explicar que é ser un rancio para un nacionalista, non atopei mellor definición cá feita n'A páxina das Ranciadas. Eis vola presento (corrixida ortograficamente):

"
Cando aparecen novos conceptos, a lingua adáptase á realidade ofrecendo termos que os designen. E isto foi o que aconteceu a mediados dos 90 cando a mocidade patriota que se concentraba durante o curso en Compostela comezou a xeralizar estes termos para algo que, de feito, practicaban.

O pobo galego, despois de 500 anos de escravitude colonial precisaba desquitarse e superar o autoodio e o complexo de inferioridade inculcado polos invasores españois. Asi é que a xeración máis nova de galegos/as, superando complexos, exercendo ao grao máximo a retranca e aproveitando as perlas deixadas por patriotas nacionais (Vicente Risco, Pondal,...) ou estranxeiros (Sabino Arana, etc.) comezou a practicar unha nova arte: RANCIAR.

A ranciada, o ranciar, son frases, conversas, mestura de chauvinismo con retranca e irracionalidade consciente. A maioría delas podería raiar a xenofobia e o racismo antimesetario, pero están abondo xustificadas entre os rancios pola consciencia de que o que se di é unha ranciada, e ademais... que despois de 500 anos temos dereito ao desquite, que carallo!!!!! "

Temos, xa que logo, un novo concepto perfectamente descrito. Ser un rancio é, como ben se di, falar de temas ou opinar sobre diferentes cuestións exercendo o uso da retranca ata límites insospeitados e sempre rozando a brutalidade e o irracional, aínda que sempre sendo conscientes do dito e reinterpretándoo para lle sacar ferro para logo voltar a confirmalo do mesmo xeito. A arte ou acción interpretada polo rancio é ranciar. Son sinónimos de rancio ranzo ou ránceo, así como de ranciar rancear. De feito, dicir ranzo é en si unha ranciada.

Vou tentar poñer uns exemplos de cousas rancias. Gustaríame que vós aportasedes máis exemplos e opinasedes sobre este fenómeno que, supoño, segue activo no mundo universitario galego.

-Un vello enterrado na barra dunha taberna co dedo mergullado nunha cunca branca de viño do Ribeiro mentres de fondo soa na radio un tema de Ana Kiro, é unha ranciada.
-Facer mofa dos costumes e tradicións casteláns, é unha ranciada.
-Subir O Cadramón cun torques posto no pescozo e cantando o
Deus fratresque Gallaeciae, é unha ranciada.
-Todo o enxebre en si, é unha ranciada.
-O caciquismo de pasarela (Cuíña comendo un cocido, Baltar tocando a gaita nunha lupanda de vellos nalgunha carballeira enxebre de Sarreaus, etc.), é unha ranciada.
-Que o PNG-PG estea dentro do BNG, é unha ranciada.
-Comer castañas cos bercianos falando mal de León, é unha ranciada.
-Poñer a alborada do antergo Reino de Galiza na radio do coche a un volume alto cando te aproximas á catedral de Astorga mentres os vellos te observan pampos, é unha ranciada.
-Ver no telexornal os incendios de Pontevedra e dicir que é unha ofrenda dos castrexos ao deus Lug e por riba anoxarte pola "manipulación" dos feitos, é unha ranciada.

Unha aperta! XD

quarta-feira, 15 de abril de 2009

Ceauşescu


Nicolae Ceauşescu naceu en 1918 en Oltenia (Romanía). Axiña se afiliou ao Partido Comunista Romanés (Partidul Comunist Român). De feito, foi tan activo que o fixeron preso polos seus movementos entre o ano 1936 e 1940. Segundo o poder soviético ía anexionando territorios, unha vez en Romanía, Ceauşescu foi gañando poder até chegar a ministro de Agricultura co Komitern (ou Internacional Comunista) no poder. Logo chegou a mandar nas Forzas Armadas romanesas da man do presidente Gheorghe Gheorghiu-Dej. En 1965 morre Gheorghe Gheorghiu-Dej e Ceauşescu toma o relevo no Consello do Estado e preside o Partido Comunista Romanés. Declárase estalinista e firme seguidor da política de Gheorghe Gheorghiu-Dej.

Varias das actividades de Ceauşescu comezaron con boas intencións, coma unha pequena apertura cara Europa, a condena da invasión de Checoslovaquia de 1968 ou a resistencia contra o inmenso poder da Unión Soviética, o que lle conferiu unha resistencia particular. O problema comezou cando a súa política se tornou intransixente. A policía secreta romanesa (Securitatea ou Departamentul Securităţii Statului) rematou por se converter nun terrible órgano de represión que exterminou toda liberdade de expresión e toda caste de posible oposición ao seu goberno. Ceauşescu como persoa foi voltándose máis e máis ególatra e megalómano até chegar a uns termos esaxerados. Mesmo se autodeclarou Conducător. A tal se chegou que mesmo houbo desercións na Securitatea e tivo que redeseñar a policía secreta. E que falar sobre a espionaxe? Imaxinade. Chegou a un nivel internacional tremendo.

Na década dos anos 1970 comezou un feroz e irracional proceso de industrialización que levou ao país á quebra por mor da débeda exterior, que intentou calmar vendendo practicamente todo o que se producía en Romanía ao estranxeiro. Cal foi o resultado? Pobreza do pobo romanés, fame, enfermidades, falla de medios e posibilidades, etc. Vendeu a casa do romanés e deixouno en coiros. Outra das súas magníficas ideas foi destruír poboacións rurais enteiras e trasladar os seus habitantes a Bucureşti (Bucarest) para vivir en xigantescos bloques de vivendas estilo soviético para crear, segundo el, a perfecta sociedade socialista. Logo mandou cambiar completamente o aspecto da capital. Mandou tirar a quinta parte de todos os edificios públicos e históricos de Bucureşti para construír uns novos ao seu xeito. Foi nesta época cando se construíu o Pazo do Pobo (Casa Popurului), actual Parlamento Romanés, que é o segundo edificio máis grande do mundo.

O 17 de decembro de 1989 o pobo ergueuse furioso contra o seu ditador e saíu ás rúas de Timişoara. Ceauşescu, cego de ira, mandou ás Forzas Armadas disparar a eito, sen lle perdoar a vida a ninguén. O que non contou é que lle virasen as costas e o exército se unise ao pobo, farto dunha ditadura tiránica e xenocida. Ceauşescu fuxiu nun helicóptero de Bucureşti, aínda que foi capturado e conducido a Târgovişte. En Nadal dese mesmo ano, un tribunal militar levouno a xuízo e foi condenado a morte de varios delitos, entre eles o xenocidio. Unha vez ditada a sentenza, foi conducido ao exterior e foi fusilado sen maior espera xunto coa súa muller Elena Petrescu (ou Elena Ceauşescu), man esquerda do seu home en toda a súa ditadura. Logo, o Partido Comunista Romanés foi ilegalizado. O pobo, coma na Revolução dos Cravos, ergueuse contra o seu ditador, aínda que non de xeito pacífico, senón violento, farto da terrible situación na que se atopaba.

sexta-feira, 3 de abril de 2009

Ideas


Este domingo pola mañá ben cediño marcho de Meiril cara Esparís. Saio o domingo de mañanciña e non o sábado logo de xantar (eu choio os sábados polas mañás) porque quero aproveitar a luz do sol e ver unhas cousas de camiño. A miña idea é parar na bisbarra do val de Vidriales e rodear a serra das Carpurias, todo no fértil val do tramo final do río Eria, río nado nos nobres montes cabreireses do Teleno que finaliza o seu percorrido no río Órbigo, non lonxe da zona que vou visitar. Quero ver o Castro de Las Labradas, no concello de Arrabalde, un dos castros máis importantes de Zamora. Tamén quero ver unha serie de dolmens que hai en Arrabalde, Morales del Rey e Granucillo de Vidriales. Os dolmens non é que estean moi ben conservados se os comparamos cos galegos ou cos lusitanos, pero non están mal e teño ganas de os ver.

Outras ideas que teño na cachola para a Semana Santa é repasar o concello de Lousame. Quería voltar a Toxosoutos sacar fotos á igrexa e aos restos que queden do mosteiro. Tamén á fervenza próxima á igrexa. Outro día tiña gana de subir ao Iroite e á Muralla, que nunca subín. Gustaríame ademais botarlle un ollo ás minas de San Finx, en Fruíme.

Xa vos contarei que tal. A ver que vexo! Un bico a todos/as e deica a volta!