U-lo castelán?

A todos nos fixeron nalgún intre da nosa vida a famosa pregunta "Cantas linguas se falan en España?". E todo o mundo respondiamos coma paxariños que catro: galego, castelán, éuscaro e catalán. Hoxe sabemos logo de non moito investigar que iso é falso. Hai dez linguas autóctonas no territorio do Estado Español. Dez, si. Non catro nin seis nin oito. Dez. A cara que pon a xente cando escoita isto é para a gravar en vídeo. Por poñer un exemplo, unha persoa que vexo practicamente a diario, ficou tan pampo que non me soubo dicir nada até ter pasados dez (si, dez dez) segundos. A resposta xa a sabemos todos tamén: ¡Eres un nacionalista! ¿Cómo va a haber diez? Sí hombre, hay veinte, ¡no te jode! Esto es España y se habla español y ya está. Las otras son dialectos, son un castellano antiguo que se ha quedado ahí sin evolucionar.

-O castelán. Efectivamente, existe, a pesar da insistencia de certos medios de comunicación en que non existe en Galiza, Catalunya ou Euskadi por mor da represión das linguas autóctonas (manda carallo!). En todo o territorio... teoricamente, claro, porque, sen ir máis lonxe, na miña aldea non se rexistra ningún caso de castelán-falante, aínda que a nivel estatístico para a fachada internacional nós sómolo. En Europa non se fala en ningún sitio máis. Fálase tamén na maioría dos países de Sudamérica e Centroamérica. Tamén se fala no sur dos Estados Unidos, en Guinea Ecuatorial e nas Filipinas (seica). Nestes países tamén se contan todos os seus habitantes coma castelán-falantes, cando hai ducias de linguas máis.

-O galego. O galego é falado en Galiza. Tamén se fala no Eo-Navia (a zona máis occidental de Asturias), no Bierzo e parte da Cabreira (León), nas Portelas e Calabor (Zamora) e no Val do Ellas (norte de Cáceres). Fóra do Estado Español non se fala. Iso se supoñemos que o galego é unha lingua de seu e non é un dialecto máis do corpus galego-portugués. Este debate déixoo para outra entrada no caderno.

-O asturiano. Esta lingua é falada en Asturias (agás na zona do Eo-Navia) e en La Liébana (Cantabria). Até hai relativamente pouco tamén se falaba nas comarcas situadas máis ao norte de León (A Cabreira, Babia, Ḷḷaciana, O Bierzo oriental ou Oseya) e na Seabra zamorana, mais hoxe a lingua desapareceu nesas zonas e só existen pequenos restos no léxico. Ten relación co asturiano o castúo, o dialecto falado en Estremadura, hoxe practicamente desaparecido. Alén as fronteiras españolas, é falado nos concellos de Miranda de l Douro e de Vimioso, situados no distrito de Bragança (Portugal).

-O portugués. Como? Que se fala portugués en España? Pois si. E non son os que van vender mantas a Badajoz: son habitantes con D.N.I. español e administrativamente españois, mais de fala portuguesa. É falado na Bouça e na Alamedilha en Salamanca; en Valência de Alcântara en Cáceres e en Olivença en Badajoz. Por que non se fai oficial esta lingua? Teñen medo que Portugal reclame os seus dereitos incumpridos por parte de España sobre Olivença? Onde máis se fala? Portugal, Brasil, Cabo Verde, São Tomé e Príncipe, Angola, Moçambique, Timor Leste, Guiné-Bissau e tamén pequenas illas de falantes autóctonos en Sri Lanka, Macau e Goa.

-O catalán. Lingua falada na parte leste do Estado Español. Fálase en todo o territorio de Catalunya agás o Val d'Aran, na franxa leste de Aragón, en toda València agás a zona máis occidental e a parte extrema sur de Alacant, en El Carxe (Murcia) e nas illas Balears. Alén o Estado Español, é lingua autóctona en Andorra, no Rosselló (Francia) e en L'Alguer (Sardeña). Logo do castelán, é a lingua con maior número de falantes do Estado.

-O aragonés. Outra máis para a colección. Poderala escoitar en Huesca (Uesca en aragonés). Moi ameazada, fálase principalmente no norte da provincia, aínda que tamén se estende ás comarcas do sur da provincia xa de xeito castelanizado.

-O occitano. No Val d'Aran, no extremo norte de Lleida (Lhèida en occitano), atópase a representación desta gran lingua no Estado Español. É coñecida alí familiarmente como aranés. Está recoñecida oficialmente en Catalunya, non sendo dese xeito admitida a nivel estatal. O seu uso esténdese por todo o sur de Francia (agás nas zonas de fala éuscara e catalá), polos Vales Occitanos italianos, Mónaco e en La Gàrdia (Calabria).

-O éuscaro. Lingua oficial recoñecida falada en toda Gipuzkoa, máis da metade oriental de Bizkaia e o norte de Araba. Tamén é a lingua autóctona da metade norte de Nafarroa. Fóra do territorio do Estado Español é empregada en Iparralde ou País Vasco Francés (Francia).

-O árabe. Unha das linguas con maior extensión do mundo tamén é autóctona de Ceuta, pertencente ao Estado Español. Deberían pensar os políticos que se non se acepta a oficialidade desta lingua, pódense ir despedindo deste enclave africano.

-O bérber. O bérber évos a lingua propia de Melilla. O dialecto que se emprega nesa cidade é o tarifit. O mesmo que dixen para o árabe dígoo para o bérber.

Daquela que? Se hai dez linguas por que só catro son oficiais? Hai varias razóns dende o meu punto de vista. A primeira e principal: non interesa a recuperación ou oficialización destas linguas porque pode dar dores de cabeza á política española, tan obsesionada na unidade de España e o centralismo no espírito do castelán. Sexamos sinceros, queren que o castelán sexa a lingua de todo o Estado para poder así manter esa estúpida unidade que nunca existiu e dese xeito poder meter man a eito por todos lados. Divide e vencerás. España: cega, xorda, muda. Outras cuestións son a económica ou a relixiosa. Economicamente non interesa porque recoñecer unha lingua de xeito oficial conleva unha serie de gastos que hoxe por hoxe non están dispostos a desenvolver (apenas o fan coas linguas oficiais). A relixión vai vencellada desta vez á política, pois a oficialización do árabe levaría a unha posible concienciación de Ceuta e á súa apertura (oficial) ao Islam e a Marrocos.

Quero opinións, xente. Veña, lerchade!